Dzień Dziecka – zabawki i nie tylko

Kiedy myślimy o Dniu Dziecka i o prezencie jaki chcemy kupić zapewne pierwsze skojarzenie to zabawka. W związku ze zbliżającym się świętem najmłodszych konsumentów warto powiedzieć jakie zabawki kupować, na co zwrócić uwagę dokonując wyboru. Ważna jest nie tylko moda i upodobania dzieci, ale również bezpieczeństwo. Zabawka to wyrób zaprojektowany i przeznaczony do zabawy oraz wyrób, który ze względu na swoje cechy charakterystyczne lub wygląd może być użyty do zabawy przez dzieci w wieku do 14 lat.

ZNAK CE I KLASYFIKACJA ZABAWEK
Wybierając zabawkę pamiętajmy, że każda zabawka powinna posiadać oznakowanie znakiem CE. Może ono znajdować się na jej opakowaniu. Ten znak potwierdza zgodność z wymaganiami bezpieczeństwa. Nie należy kupować zabawek, które takiego znaku nie posiadają.
Zabawki powinny być dostosowane do wieku dziecka, etapu rozwoju, umiejętności. Właściwy wybór umożliwi ostrzeżenie „nieodpowiednie dla dzieci w wieku poniżej 36 miesięcy (3 lat)”, które może być również przedstawiony w formie symbolu. Ostrzeżenie informuje dorosłych, że zabawki mogą być niebezpieczne dla dzieci w wieku poniżej 3 lat. Niebezpieczeństwo może wynikać np. z występowania części o małych wymiarach. Dla dzieci w tym wieku właściwe są zabawki np. do oglądania, gryzienia, słuchania, pociągania, piętrzenia. Najbardziej przyciągają uwagę dzieci kolorowe przedmioty, w barwach podstawowych. Dzieci w tym wieku uczą się chwytać, wykonują proste czynności, uczą się chodzić, rozwija się u nich zmysł słuchu i czucia, rozwija się kontrola mięśniowa i wyobraźnia. Odpowiednimi zabawkami dla tych dzieci będą np.: grzechotka, gryzak, zabawka dźwiękowa, piramida do piętrzenia, klocki z małą ilością elementów, pchanka. Należy przy tym pamiętać, że zabawki, które zwykle są uważane za odpowiednie dla dzieci w tym wieku (np. pluszaki) nie powinny być dla nich niebezpieczne.
Natomiast dla dzieci w wieku powyżej 36 miesięcy właściwe są zabawki umożliwiające wykorzystanie dobrze rozwiniętej sprawności manualnej, wykonywanie jednocześnie różnych ruchów, rozpoznawanie melodii i wzorów, odgrywanie ról. U dzieci w tym wieku intensywnie rozwija się mowa (poznaje litery i cyfry), następuje rozwój logicznego i uporządkowanego myślenia, zabawy stają się bardziej dynamiczne. Odpowiednie dla tego wieku zabawki to np.: puzzle i klocki z większa ilością elementów, lalki z wieloma akcesoriami, skrzynki z narzędziami, zestawy do robienia biżuterii, pojazdy zdalnie sterowane. To jest bardzo duży przedział wiekowy, bo dotyczy dzieci aż do 14 roku życia.
Ważne są również instrukcje, choć nie do każdej zabawki muszą być dołączone. Instrukcja będzie pomocna w montażu, użytkowaniu i konserwacji. Powinna być sporządzona w języku polskim. Należy ją przeczytać i jej zapisy traktować poważnie.
Zły wybór zabawki będzie skutkował np. brakiem zainteresowania ze strony dziecka, rozczarowaniem brakiem umiejętności do posługiwania się nią.

KONTROLE INSPEKCJI HANDLOWEJ W SZCZECINIE
W 2021r. zakwestionowano ponad 50% wszystkich kontrolowanych zabawek, w tym prawie 30% pobranych do laboratorium próbek. Laboratoryjnie kwestionowane były zabawki zawierające ftalany ponad obowiązującą normę, a także zabawki rosnące. Zawartość ftalanów wyniosła 15,1% i 18,9% przy ilości dopuszczalnej nie więcej niż 0,1%. W obu przypadkach przekroczoną zawartość ftalanów stwierdzono w głowie lalek. Natomiast w przypadku zabawek rosnących powiększały one swoje rozmiary, po 24 godzinach moczenia, znacznie ponad dopuszczalną normę, tj. do 50% w którymkolwiek kierunku. Wyniki badań wykazały wzrost rozmiarów o 125%, 135%, a nawet 169%, 190%. Z powodu przekroczenia wyżej wymienionych parametrów kwestionowano również zabawki w latach wcześniejszych.
Zabawki kwestionowane były także z uwagi na nieprawidłowe oznakowanie (brak ostrzeżeń, brak danych producenta, importera).
Kontrole tych wyrobów były również prowadzone już w tym roku. Naszej ocenie podlegały zabawki przeznaczone dla dzieci do 3 roku życia. Sprawdzaliśmy również obecność ftalanów. Niestety także w tym roku stwierdziliśmy nieprawidłowości. Kwestionowana była zabawka z uwagi na zawartość ftalanów oraz inna zabawka ze względu na przekroczony dopuszczalny maksymalny poziom ciśnienia akustycznego.
W przeszłości zabawki kwestionowane były także ze względu na konstrukcję wyrobu - występowanie małych elementów (oczy lalki, guziki przy ubranku lalki, kółko samochodu) w zabawkach dla dzieci 0-3 lat, nietrwałości szwów i dostępu materiału włóknistego, niewłaściwej odległości pomiędzy elementami ruchomymi, zbyt długiej linki.

NIE TYLKO ZABAWKI
Działania Inspekcji Handlowej w ochronie najmłodszych konsumentów nie skupiają się jednak tylko na zabawkach. Oceniamy wyroby włókiennicze, kosmetyki, łóżka dla dzieci, rowery, produkty przeznaczone do zapewnienia bezpieczeństwa dzieci, np.: foteliki rowerowe, kojce mieszkaniowe, nosidełka, krzesełka do karmienia.
Poza oznakowaniem, które oceniane jest we wszystkich ww. produktach, łóżka, foteliki i kojce badane są organoleptycznie. W zależności od tego, z którym produktem mamy do czynienia, oceniamy m. in. stabilność, wielkości otworów i szczelin pomiędzy poszczególnymi elementami, mechanizmy blokujące i mocujące, stabilność, krawędzie, narożniki. Organoleptycznie oceniamy także wyroby włókiennicze, ale w ich przypadku oceniamy jakość, tzn. wymiary poszczególnych elementów, występowanie dziur, zaciągnięć, poprawność ściegów. Kosmetyki sprawdzane są pod kątem ograniczeń i zakazu stosowania niektórych substancji, np. barwników, substancji konserwujących.
Wyroby włókiennicze i nosidełka pobierane były do badań laboratoryjnych. W odzieży badano skład surowcowy i stwierdzono przypadki, kiedy skład rzeczywisty różnił się od deklarowanego. Na wyniki nosidełek jeszcze oczekujemy.

Beata Manios- rzecznik
Inspekcji Handlowej w Szczecinie
Tel. 91 4225239 wew. 46