Bezpieczne zabawki

Zabawka jest to wyrób zaprojektowany lub przewidziany do zabawy oraz wyrób, który ze względu na swoje cechy charakterystyczne lub wygląd może być użyty do zabawy przez dzieci w wieku poniżej 14 lat.

Kwestie związane z bezpieczeństwem zabawek reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 5 kwietnia 2011r. w sprawie zasadniczych wymagań dla zabawek (Dz. U. Nr 83, poz. 454 ze zm.). Rozporządzenie to obowiązuje od 20.07.2011r. Wcześniej natomiast obowiązywało rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 listopada 2003r. w sprawie zasadniczych wymagań dla zabawek (Dz. U. Nr 210, poz. 2045). Z zasady w obrocie mogą znaleźć się tylko takie zabawki, które podczas ich używania zgodnie z ich przeznaczeniem lub w sposób możliwy do przewidzenia, biorąc pod uwagę prawidłowe zachowanie dzieci, nie będą stwarzały zagrożenia dla bezpieczeństwa lub zdrowia użytkowników lub osób trzecich. Zabawki muszą być tak zaprojektowane i wyprodukowane, aby nie stanowiły zagrożenia lub zagrożenie spowodowane ruchem ich części było minimalne. Ponadto zabawki nie mogą stwarzać ryzyka uduszenia użytkownika wskutek owinięcia się wokół szyi lub poprzez odcięcie mu dopływu powietrza w wyniku zewnętrznego zatkania dróg oddechowych przez usta lub nos. Zabawki oraz ich części powinny mieć niezbędną wytrzymałość mechaniczną, aby nie nastąpiło ich uszkodzenie lub odkształcenie, a tym samym nie powodowały obrażeń fizycznych. Podobnie wszystkie krawędzie, części wystające, przewody i umocowania muszą być zaprojektowane i wytwarzane w taki sposób, aby ryzyko zranienia było jak najmniejsze.

Zabawki oraz ich części przeznaczone dla dzieci w wieku do lat 3, a także wszelkie dające się odłączyć elementy tych zabawek muszą mieć takie wymiary, aby nie było możliwości ich połknięcia lub wprowadzenia do jakiegokolwiek otworu w ciele dziecka.

Na każdej zabawce, przytwierdzonej etykiecie albo na opakowaniu powinno zostać umieszczone, w sposób widoczny, czytelny i trwały oznakowanie CE oraz m.in. zarejestrowaną nazwę towarową lub zarejestrowany znak towarowy i adres kontaktowy producenta oraz importera. Do zabawki powinna być dołączona instrukcja użytkowania oraz informacje dotyczące bezpieczeństwa. 

Szczegóły dotyczące wymagań dla poszczególnych rodzajów zabawek określają załączniki do ww. rozporządzenia.

Rozporządzenie z 5 kwietnia 2011r. określa precyzyjnie obowiązki producenta, upoważnionego przedstawiciela, importera i dystrybutora. Dystrybutor, czyli osoba fizyczna lub prawna, która dostarcza lub udostępnia wyrób już po jego wprowadzeniu do obrotu (inny przedsiębiorca niż producent, importer; np. sprzedawca detaliczny lub hurtowy), powinien w swojej działalności wykazać się należyta starannością i przed udostępnianiem zabawki upewnić się, że jest ona prawidłowo oznaczona. Jeżeli uważa, że zabawka nie spełnia wymagań powinien, szczególnie w przypadkach zagrożenia, informować o tym producenta lub importera oraz organy wyspecjalizowane.

Producent natomiast m.in. zapewnia spełnienie przez zabawkę zasadniczych wymagań bezpieczeństwa, sporządza dokumentację techniczną oraz deklarację zgodności i przechowuje je przez 10 lat od dnia wprowadzenia zabawki do obrotu, uwzględnia zmiany w projekcie lub cechach zabawki, a także zmiany w normach zharmonizowanych.

Wybierając zabawkę pamiętaj:

• wybieraj zabawki odpowiednie do wieku dziecka, jego zdolności i poziomu umiejętności – pamiętaj, by przestrzegać zaleceń dotyczących wieku, szczególnie zwracaj uwagę na symbol 0-3 i ostrzeżenie „nieodpowiednie dla dzieci w wieku poniżej 36 miesięcy,
• nie kupuj zabawek z małymi odłączalnymi częściami dzieciom w wieku poniżej 3 lat ponieważ takie dzieci często wkładają zabawki do ust i mogą zakrztusić się małymi elementami,
• przeczytaj wszystkie ostrzeżenia i instrukcje – zapoznaj się z nimi i traktuj je poważnie,
• nigdy nie kupuj zabawek, na których nie ma znaku CE – znak ten stanowi zobowiązanie ze strony producenta, że zabawka spełnia wszystkie wymogi bezpieczeństwa.

Na pewne rzeczy należy zwrócić uwagę również po zakupie zabawki, m.in.:

• przestrzegaj dokładnie instrukcji montażu i użytkowania,
• zwracaj uwagę na dzieci w trakcie zabawy,
• zapewnij sprzęt ochronny (kaski, ochraniacze) jeśli rodzaj zabawki tego wymaga np. rolki, hulajnogi (nadal mogą występować oznaczone jako zabawki),
• kontroluj zabawki co jakiś czas – zabawki mogą ulec uszkodzeniu lub zużyciu, co może zagrozić zdrowiu i bezpieczeństwu dziecka, np. huśtawki,
• naucz swoje dziecko odkładać zabawki na miejsce dzięki temu zmniejszysz zagrożenie wypadkiem (szczególnie niebezpieczne na schodach).